- εφήμερο
- (ephemera). Γένος εντόμων της υπέρταξης των εφημεροπτέρων. Το ώριμο άτομο έχει σώμα λείο, δύο κοντές κεραίες στο κεφάλι, σύνθετους οφθαλμούς, τρία οφθαλμίδια, ενώ διαθέτει ατροφικά στοματικά εξαρτήματα μασητικού τύπου χωρίς λειτουργία. Οι πτέρυγες έχουν μεμβρανώδη σύσταση και γι’ αυτό είναι πολύ μαλακές: οι μπροστινές, τριγωνικές, είναι περισσότερο ανεπτυγμένες από τις πίσω και σε μερικά, όπως στο Cleon dipterum, οι οπίσθιες ατροφούν τελείως. Τα πόδια του πρώτου ζεύγους είναι πιο μακριά. Η κοιλιά απολήγει σε τρεις σκληρές ουραίες τρίχες ή κέρκους.
Το ώριμο έντομο ζει από μία ώρα έως λίγες ημέρες· εξαιτίας του συγκεκριμένου χαρακτηριστικού προέρχεται η ονομασία του. Τα ε. πεθαίνουν μετά τη γαμήλια πτήση και αφού αποθέσουν πολλά αβγά στο νερό. Οι προνύμφες μοιάζουν αρκετά με το ώριμο άτομο αλλά δεν έχουν φτερά, τα οποία αναπτύσσονται μόνο στα προτελευταία από τα είκοσι στάδια της πλήρους μεταμόρφωσης του εντόμου. Οι προνύμφες αναπνέουν στο νερό με επτά ζεύγη κοιλιακών βραγχίων, χάρη στα οποία η προνυμφική ζωή διαρκεί δύο έως τρία χρόνια.
Η πρώτη φτερωτή μορφή, η οποία προέρχεται από το προηγούμενο νυμφικό στάδιο, δεν είναι οριστική. Στη φάση αυτή το ε. έχει σκούρες γκρίζες πτέρυγες με ένα κρόσσι τριχών και διατηρείται από μερικά λεπτά έως μερικές μέρες· από αυτήν προκύπτει η οριστική μορφή με τα διαφανή φτερά. Η ιδιαίτερη μορφή ανάπτυξής της, η οποία εμφανίζει κατά την πορεία της μεταμόρφωσης δύο διαφορετικές φτερωτές μορφές, καλείται προμετάβολος.
Οι προνύμφες των ε. είναι σαρκοφάγες: για να βρουν την τροφή τους, είτε σκάβουν στοές στη λάσπη με τις ισχυρές άνω γνάθους είτε έρπουν στον βυθό είτε κολυμπούν στα ήσυχα νερά. Ύστερα από δύο ή τρία χρόνια υδρόβιας ζωής, οι προνύμφες μεταφέρονται στην επιφάνεια για να πραγματοποιήσουν τις δύο τελευταίες φάσεις της μεταμόρφωσής τους, από τις οποίες παράγεται το ώριμο έντομο.
Το εφήμερο έχει αποτελέσει αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης των εντομολόγων για τις συνθήκες της ζωής του και τον τρόπο της αναπαραγωγής του.
Εφήμερο, έντομο του οποίου η ονομασία οφείλεται στο βραχύ διάστημα της ζωής του. Αριστερά, η πρώτη φτερωτή μορφή, δεξιά η τελειωτική μορφή.
Dictionary of Greek. 2013.